نسبت قیمت به درآمد (P/E) چیست؟

تحلیل‌گران برای مقایسه میزان سوددهی ارزهای مختلف از تکنیک‌ها، شاخص‌ها و ابزارهای مختلفی بهره می‌برند. یکی از این شاخص‌ها نسبت قیمت به درآمد است. در استفاده از این شاخص و نحوه محاسبه آن باید به نکات حائز اهمیتی توجه کرد که در این مقاله به شرح آن‌ها پرداخته شده است. نسبت قیمت به درآمد یکی از فاکتورهای ارزشیابی عملکرد ارزهای دیجیتال است. بر اساس این روش، قیمت کنونی هر واحد پول را نسبت به سود هر واحد تعیین می‌کنند. برخی برای مقایسه بین ارزهای مختلف از این فاکتور استفاده می‌کنند.

محاسبه فاکتور نسبت قیمت به درآمد (P/E)

روش‌های مختلفی برای محاسبه این فاکتور وجود دارد که روش گذشته‌نگر و آینده‌نگر از پر استفاده‌ترین روش‌ها هستند که ما در اینجا به آن‌ها می‌پردازیم. از آنجا که تفاوت چندانی در نحوه محاسبه این فاکتور، بین دو روش مذکور وجود ندارد، فقط روش گذشته‌نگر به تفصیل شرح داده می‌شود.

نسبت P/E از تقسیم قیمت کنونی هر واحد پول بر سود هر واحد بدست می‌آید. ارزش کنونی هر واحد توکن را به صورت برخط می‌توان از سایت‌های مختلف بدست آورد (P). همچنین برای محاسبه میزان درآمد یا سود نیز از همین سایت‌ها استفاده کرده و قیمت هر واحد پول مورد نظر را در تاریخ ابتدای دوره‌ی زمانی‌ای که قصد محاسبه نسبت P/E آن را داریم، یادداشت می‌کنیم (P’).

• ۱.تعیین قیمت کنونی هر واحد ارز دیجیتال مورد نظر (P)
• ۲.تعیین قیمت هر واحد ارز دیجیتال در ابتدای دوره مورد نظر جهت تحلیل (P’)
• ۳.محاسبه میزان درآمد (E) از طریق کم کردن قیمت ابتدای دوره از قیمت کنونی هر واحد ارز مشابه فرمول زیر:

E=P-‘P

قیمت ابتدای دوره – قیمت کنونی=تعیین درآمد (E)

• ۴.محاسبه نسبت قیمت به درآمد (P/E) با تقسیم کردن قیمت کنونی (P) بر درآمد (E) همانند فرمول زیر،

P/E=درآمد÷قیمت کنونی=ارزش قیمت به درآمد (P/E)

یک مثال ملموس برای (P/E)

مثلاً قیمت هر واحد اتریوم در تاریخ ۲۳ آگوست ۲۰۲۰ برابر با ۳۹۰ دلار و در تاریخ سی مارس ۲۰۲۰ معادل ۱۳۰ دلار آمریکا است. سود مربوط به این دوره به صورت ۱۳۰-۳۹۰ حساب می‌شود که معادل ۲۶۰ دلار است.

در مرحله بعد با تقسیم کردن قیمت کنونی به سود هر واحد اتریوم در طول دوره، نسبت ارزش به درآمد را بدست می‌آوریم. یعنی:

نسبت قیمت به سود اتریوم از ابتدای ۲۰۲۰ تا ۲۳ آگوست۲۰۲۰      =       ۱.۵=۳۹۰/۲۶۰

به روشی که ما در بالا نسبت P/E را محاسبه کردیم، روش گذشته‌نگر گویند. چرا که ما سود هر واحد پول را نسبت به عملکرد گذشته بدست آوردیم. حال اگر به هر طریقی سود پیش‌بینی شده‌ای برای اتریوم در آینده در دست داشته باشیم، به صورت مشابه، نسبت P/E آینده‌نگر را می‌توان بدست آورد.

به روش آینده‌نگر گاهی «تخمین قیمت بر درآمد» هم گفته می‌شود. چرا که از طریق پیش‌بینی و تخمین، سود آتی محاسبه می‌شود.

به هر حال، محاسبه P/E به روش آینده‌نگر با چالش‌هایی روبروست. ممکن است برآوردی که برای سود آینده یک ارز تخمین زده شده است، با واقعیت تطابق نداشته باشد.

متداول‌ترین حالت محاسبه فاکتور P/E، محاسبه بر اساس دوره یکسال گذشته است. چرا که به سابقه یک ارز بیشتر می‌توان اعتماد کرد.

اما روش گذشته‌نگر نیز دارای نقص‌هایی است، چون سابقه یه ارز دقیقاً با آینده آن همخوانی ندارد. به بیان دیگر آینده غیرقابل پیش‌بینی است. از دیگر کمبود‌های این روش نیز می‌توان به ثابت بودن مقدار P/E نسبت به نوسانات اشاره کرد. مثلاً اگر رخداد مهمی اتفاق بیفتد و باعث نوسان در ارزش ارز شود، مقدار P/E گذشته‌نگر آنچنان تغییر نخواهد کرد.

داده‌ها از سایت https://finance.yahoo.com/quote/ETH-USD/history دریافت شده‌اند.

نسبت قیمت به درآمد نشان‌دهنده چیست؟

نسبت قیمت به درآمد از تکنیک‌های سرمایه‌گذاری و تحلیل به شمار می‌آید. این نسبت، نشان‌دهنده ارزان یا گران بودن قیمت یک واحد پول است. همچنین، می‌توان از این نسبت برای مقایسه بین واحدهای ارزی مشابه هم نیز استفاده کرد.

این نسبت به شما می‌گوید که در مقابل پولی که پرداخت می‌کنید، توقع چه میزان بهره را باید داشته باشید. این شاخص را می‌توان اینگونه تعبیر کرد که برای کسب هر دلار بهره، چه میزان باید سرمایه‌گذاری کنید. مثلاً نسبت P/E اتریوم در مثال قبل برابر با ۱.۵ شد. این یعنی به ازای هر دلار سود از اتریوم، شما باید ۱.۵ دلار پول بر روی اتریوم سرمایه‌گذاری کنید. از رو برای مقایسه سودآوری بین ارزهای مختلف هم می‌توان از این شاخص بهره برد.

در کل، وقتی مقدار P/E زیاد باشد، یعنی قیمت آن ارز نسبت به میزان افزایش قیمتی که می‌توان انتظار داشت (یا میزان افزایش قیمتی که در گذشته داشته است)، گران است. از طرف دیگر وقتی مقدار P/E کم باشد، این یعنی مقدار افزایش قیمت آن ارز نسبت به قیمت خود ارز بیشتر است، یعنی سودآوری بیشتری را می‌توان انتظار داشت.

آماتور ها معمولا تصور می کنند اندیکاتور یا شاخصی وجود دارد که با دانستن آن میشود آینده را پیش بینی کرد!

چالش‌های بکارگیری نسبت قیمت به درآمد P/E

مثل دیگر تکنیک‌ها و ابزارهای تحلیل سوددهی یک ارز دیجیتال، این شاخص نیز نقص‌هایی دارد که باید در تصمیم‌گیری لحاظ شوند. عامه مردم اغلب فکر می‌کنند که تنها یک شاخص برای تصمیم‌گیری در مورد ارزشمند بودن یک ارز یا واحد سرمایه‌گذاری، کفایت می‌کند. در حالی که واقعیت خلاف این را نشان می‌دهد. یک شاخص تنها نمی‌تواند رفتار یک ارز دیجیتال که ناشی از بسیاری عوامل خارجی شناخته‌شده یا ناشناخته باشد را، پیش‌بینی کند.

اشکالات به کار بردن نسبت قیمت به درآمد P/E به شرح زیر است. هر کدام از موارد در ادامه بسط داده می‌شوند:

• مقایسه ارزهای مختلف با کارکردهای گوناگون
• مقایسه دوره‌های زمانی متفاوت
• شیوه‌های تخمین درآمد/بهره
• حذف شدن اثر نوسانات

مقایسه ارزهای مختلف با کارکردهای گوناگون

فرض کنید دو ارز دیجیتال با ماهیت‌های متفاوت را بخواهیم با کمک نسبت قیمت به درآمد، با هم مقایسه کنیم. فرض کنید ارز دیجیتال شماره ۱ رفتاری کاملاً شبیه سهامی داشته باشد که متاثر از تحریم‌ها و بحث‌های سیاسی بین دولت‌هاست و ارز دیجیتال شماره ۲ (مثلاً اتریوم) بیشتر مرتبط با تکنولوژی و پیشرفت‌های مربوط به دنیای بلاک چین و استفاده‌های روزافزون آن باشد. در این صورت، این دو ارز، تحت تاثیر عوامل مختلفی دچار تغییر قیمت شده‌اند. نمی‌توان انتظار داشت که در آینده نیز رفتار هر دوی این ارزها نسبت به هم به طور ثابت باقی بماند، چون عوامل تاثیرگذار روی آن‌ها کاملاً جدا از هم هستند. به بیان دیگر امکان دارد شرایط سیاسی بین دو کشور بزرگ تغییر کند و ارز شماره ۱ دچار تغییر شدیدی در قیمتش شود، در حالی که هیچ تغییری بر روی قیمت ارز شماره ۲ اتفاق نیفتاده است.

پس زمان استفاده از این شاخص برای مقایسه بین دو ارز مختلف، به ماهیت نحوه تغییر قیمت ارزها و ماهیت این ارزها به طور کلی باید توجه داشت .

در معاملات خود نباید این معیار را به تنهایی معیار نهایی مقایسه خود قرار دهیم.

مقایسه دوره‌های زمانی متفاوت

حال تصور کنید که دو ارز با ماهیت‌های مشابه را جهت مقایسه با استفاده از نسبت قیمت به درآمد در دست داریم. اگر دوره زمانی‌ای که این نسبت برای هر دو ارز تعیین شده است، یکسان نباشد، نتیجه مقایسه کاملا اشتباه است و اصلاً قابل استناد نیست. به طور مثال، اگر دوره انتخابی برای یک ارز، یک سال گذشته باشد و برای ارز دیگر دوسال گذشته، کاملا واضح است که وقتی دوره طولانی‌تر باشد، مقدار قیمت به درآمد کمتری را می‌تواند نشان دهد. پس آن ارز که دوره تحلیل طولانی‌تری داشته است، سودمندتر خواهد بود ظاهرا، در حالی که اصلا قابل استناد نیست.

شیوه‌های تخمین درآمد/بهره

در روش آینده‌نگر، به روش‌های مختلف می‌توان قیمت آتی یک ارز را تخمین زد. جدای از اینکه خود عمل تخمین زدن هم خطا دارد و بدون اشکال نیست، بین روش‌های مختلف تخمین و برآورد نیز اختلاف وجود دارد. این یعنی اطلاعات مورد استفاده برای محاسبه نسبت قیمت به درآمد، خود دارای خطا هستند که باید موقع استفاده از نسبت P/E برای تصمیم‌گیری، مورد توجه قرار بگیرد.

حذف شدن اثر نوسانات

در بحث محاسبه نسبت P/E، داده‌های مورد نیاز برای تعیین این نسبت فقط دو عدد بودند؛ قیمت ابتدای/انتهای دوره تحلیل و قیمت کنونی. به این صورت، هر آن چه که در این بین اتفاق افتاده بود، شامل: شدت نوسان قیمت ارز، الگوهای نوسان، تعداد نوسان‌ها، نادیده گرفته می‌شوند. خوب می‌دانیم که این عوامل از مهمترین شاخص‌ها برای تشخیص نحوه رفتار یک ارز است. مثلا یک ارز دیجیتال در یک دوره شش ماهه می‌تواند سود‌دهی بیشتری نسبت به دوره یک ساله داشته باشد، ولی از آنجایی که نسبت P/E را یک ساله در نظر گرفته بوده‌ایم، در مورد ارزشمندی این ارز تصمیم نامناسبی اتخاذ کنیم.